إِن تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلًا كَرِيمًا
اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی شدهاید دوری کنید، 78 [آثار] بدیهایتان را از شما میزداییم 79 و شما را به جایگاهی احترامآمیز درمیآوریم.80
78- موضوع اجتناب از کبائر در دو آیه دیگر قرآن هم آمده و نشان میدهد «کَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ» همان اثم و فواحش (رفتارهای خودپسندانه و زشتکاریها) میباشد:
شوری 37 (42:37) - وَالَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُونَ
نجم 32 (53:32) - الَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلاَّ اللَّمَمَ...
وعده دلگرم کننده این آیه، پس از هشدار در مورد لغزشهای غریزه جنسی و مالدوستی، برای پیشگیری از نومیدی است؛ خدای مهربان میداند که آدمی در برابر سلطه غرایز ناتوان است، ولی اگر از گناهان بزرگی که نهی شده پرهیز کند، در پرتو توان و تربیتی که در این مسیر اخذ میکند، بدیها و نقاط ضعفش پوشیده و شایسته درآمدن به جایگاهی کرامتآمیز میشود. نسبت دادن این تحولات به خدا، با ضمیر متکلم معالغیر (نُکَفِّر، وَنُدْخِلْکُم)، نقش مشترک عوامل تأثیرگذار در شخصیت آدمی و نیز شکوفایی استعدادهای درونی خود شخص را مدّ نظر قرار میدهد. در این سوره 53 بار خداوند با ضمیر جمعی با بندگان سخن گفته و حتی یکبار هم ضمیر متکلم وحده را به کار نبرده است.
79- کفر، نادیده گرفتن حق، و تکفیر، پوشاندن و پاک کردن بدیها و آثار سوء آنهاست. کسی که ایمان آورده و نیکی میکند، تغییر شخصیت داده و آثار تیره گذشته را از روح و روانش میزداید. در دعاها آمده است: «ربنا اغفرلنا ذنوبنا و کفّر عنا سیئاتنا...» (پروردگارا آثار گناهان ما را بپوشان و بدیهامان را از ما بزدای). چنین نقشی 14 بار در قرآن به خدا نسبت داده شده است (آل عمران 193 (3:193) و 195، مائده 12 (5:12) و 65 (5:65) ، نساء 31 (4:31) ، بقره 271 (2:271) ، انفال 29 (8:29) ، عنکبوت 7 (29:7) ، زمر 35 (39:35) ، محمد 2 (47:2) ، فتح 5 (48:5) ، تغابن 9 (64:9) ، طلاق 5 (65:5) ، تحریم 8 (66:8) ).
80- در قرآن عمدتاً (6 بار) وعده «رزق کریم) و دو بار «اجر کریم» به بهشتیان داده شده است. اما «مُّدْخَلاً کَرِیمًا» فقط در این آیه آمده است.