40- از این به بعد تا آیه 54 [جمعاً 19 آیه]، بخش تاریخی سوره، با اشاره به آثار باقیمانده از تعالیم ابراهیم(ع) و موسی(ع) آغاز می‌گردد. این که چرا از میان پیامبران تنها بر این دو انسان بزرگوار، بدون اشاره به نبوّت و رسالت آنان اشاره شده است، پاسخ را باید با شناخت مخاطبان پیام یعنی مشرکان زمان نزول قرآن دریافت که اطلاعات آنان منحصر می‌شد به ابراهیم(ع) خلیل به عنوان سازنده کعبه [که بُت‌های خود را در آن قرار داده و بر آن طواف می‌کردند] و موسی(ع) در آنچه از یهودیان پیرامون مدینه شنیده بودند. در این آیات، اصول و مبانی آن تعالیم با نهایت ایجاز و اختصار در ده بند معرفی و هر بند با حرف تأکید «اِنَّ» مشخص می‌گردد. این مبانی عبارتند از:
1- برای انسان چیزی جز آنچه خود سعی می‌کند نمی‌ماند [آیه 39]، 2- نتایج سعی او به زودی دیده می‌شود- به ثمر می‌رسد- سپس جزای کامل آن را می‌گیرد [40 و 41]، 3- خط پایان مسابقه [سیر رشد و کمال] به سوی خداست [42]، 4- خنده و گریه [شادی و غم، خوشبختی و بدبختی] به دست اوست [43]، 5- مرگ و حیات نیز به دست اوست [44]، 6- همو زوجیت نر و ماده را از نطفه‌ای که به اندازه [ژنتیکی] درمی‌آید، آفرید [45 و 46]، 7- نشئه دیگر [رستاخیز] بر عهده اوست [47]، 8- اوست که بی‌نیاز می‌گرداند و سرمایه می‌بخشد [48]، 9- او، همان گرداننده ستاره شِعری است [49]، 10- هلاکت- انقراض اقوام ستمگر- عاد و ثمود و قوم فرعون و لوط نیز مطابق نظامات اوست [50 تا 54].