يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَالْأَقْدَامِ
مجرمان35 از سیماشان شناخته شده36 و به پیشانی و گامها [=نیّات و اقداماتشان] گرفته میشوند؛37
35- جُرم به گناهانی گفته میشود که باعث گسستن پیوند فطری انسان با خدا و بندگان او میگردد.
36- سیمای هر کسی «کُد» ویژه اوست که همچون کدهای ژنتیکی منحصر به فرد است. البته با این تفاوت که کدهای ژنتیکی جسم ما خارج از اختیار ما برنامهریزی شده، اما کدهای شخصیتی ما به اختیار خودمان شکل میگیرد. اگر دانش پزشکی امروز به مدد دستاوردهای علم ژنتیک کتاب فیزیولوژیک هر کس را میخواند، در آخرت نیز میتوانیم کتاب اعمال خود را بخوانیم.
سیما را نشانه و علامت گفتهاند. در کلمه سیما که 6 بار در قرآن آمده [اعراف 46 (7:46) و 48 (7:48) ، محمد 30 (47:30) ، فتح 29 (48:29) ، رحمن 41 (55:41) ]، نوعی تعلّق به آرمان و هدفی معین وجود دارد؛ به اسبهای آزاد و رها شده در چراگاه که معمولا مالکشان برای مشخص شدن علامت گذاری مینمودند، «خَیْلِ الْمُسَوَّمَهِ» [آل عمران 14 (3:14) ] اسب نشاندار میگفتند که مُعَرّف مرغوبیت آنان [در مقایسه با اسبان به گاری بسته شده] بود.
انسانها نیز به موهبت «اختیار» در میدان ابتلای زندگی و تمتعات آن آزاد رها شدهاند تا چه علامت و نشانی از تعلق و وابستگی بر خود بزنند!؟ اگر به راه حق رفته باشند، از امدادهای غیبی فرشتگانِ نشاندار مدد میگیرند [آلعمران 125 (3:125) - ... مِنَ الْمَلائِکَهِ مُسَوِّمِینَ] و اگر از ظالمین باشند، عذابشان نشاندار و مختص خودشان خواهد بود [هود 83 (11:83) - مُسَوَّمَهً عِنْدَ رَبِّکَ وَمَا هِیَ مِنَ الظَّالِمِینَ بِبَعِیدٍ ؛ ذاریات 34 (51:34) - مُسَوَّمَهً عِنْدَ رَبِّکَ لِلْمُسْرِفِینَ].
37- «ناصیه»، ظاهراً پیشانی است، به تعبیر قرآن، پیشانی همه جنبندگان به دست خداست [هود 56 (11:56) ]. به نظر میرسد ناصیه اشارهای مجازی به مغز موجودات باشد که نقش فرماندهی دارد. اتفاقاً بخش شخصیت و تصمیمگیریهای انسان در «کورتکس»، پشت پیشانی میباشد! بنابراین «اخذ بالناصیه» [مؤاخذه و تنبیه و کیفر آدمی، به خاطر ناصیه= پیشانی] که در آیه فوق و آیات 15 (96:15) و 16 سوره علق آمده است، باید اشارهای به خطاهای عمدی و معایب شخصیتی آدمی باشد [والله اعلم]. برحسب مفاد این آیه؛ مجرمان در قیامت با پیشانی [تصمیمات اندیشیده شده] و گامهایشان [اقدامات عملی] مورد مؤاخذه قرار میگیرند [یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیمَاهُمْ فَیُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِی وَالْأَقْدَامِ].