23- «ظِلّ» سایه است. به صورت مجازی نیز به هر آنچه مثل چتر انسان را فرا گیرد، گفته می‌شود، مثل سایه ابر [بقره 57 (2:57) و 210 (2:210) ، اعراف 160 (7:160) ]، سایه داغ دود آتش [واقعه 43 (56:43) ]، سایه امواج متراکم دریا [لقمان 43 (31:43) ] و سایه رحمت ربوبی در قیامت [واقعه 30 (56:30) ، نساء 57 (4:57) ، رعد 35 (13:35) ، یس 58 (36:58) ، مرسلات 41 (77:41) ]. اعمال نیک و بد آدمی نیز همچون چتری او را فرا گرفته و در روز قیامت در سایه سوزنده یا سرورآور آن قرار خواهد گرفت [مرسلات 30 (77:30) ].
«وَظِلٍّ مَمْدُودٍ» دلالت بر استمرار و دوام آن سایه دارد. مشابه این تعبیر را در سوره‌های دیگر می‌بینیم. از جمله: رعد 35 (13:35) - «أُکُلُهَا دَائِمٌ وَظِلُّهَا»، نساء 57 (4:57) - «ظِلاًّ ظَلِیلاً»، انسان 14 (76:14) - «وَدَانِیَهً عَلَیْهِمْ ظِلالُهَا».
در قرآن هرگاه منظور سایه حقیقی باشد، معمولا کلمه ظلّ با الف و لام معرفه [یا با ضمیر] می‌آید [بقره 7 (2:7) ، اعراف 160 (7:160) ، فرقان 45 (25:45) ، قصص 24 (28:24) ، فاطر 21 (35:21) ، نحل 48 (16:48) ، رعد 15 (13:15) ، شعراء 189 (26:189) ، لقمان 32 (31:32) ]، اما مواردی که مربوط به قیامت است، همواره به صورت نکره آمده، که دلالت بر ناشناخته بودنش می‌کند [واقعه 30 (56:30) و 43 (56:43) ، مرسلات 30 (77:30) و 31، رعد 35 (13:35) ، یس 56 (36:56) ، مرسلات 41 (77:41) ، زمر 16 (39:16) و نساء 57 (4:57) ].