فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ مِن قَبْلِ أَن يَتَمَاسَّا فَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّينَ مِسْكِينًا ذَلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ
پس اگر کسی [بردهای برای آزاد کردن] نیابد، باید قبل از آمیزش [مجدد با همسر خود] دو ماه پی در پی روزه بگیرد، حال اگر کسی توان [روزه گرفتن] نداشت، شصت مسکین را سیر کند.8 این [دستور] به این منظور است تا به خداوند و رسولش [واقعاً و عملاً] ایمان بیاورید. این حدود [=مرزها و نظامات] خداست و برای منکران [=نادیده انگاران و نقضکنندگان آن] مجازاتی دردناک است.9
8- همه این به ظاهر جریمهها برای تقویت اراده، تمرین تقوی و تسلط بر زبان است که سخنی نسنجیده بر زبان رانده نشود و همسری آزرده و دلشکسته نگردد. ظاهراً هزینه طعام دادن 60 نفر باید معادل آزاد کردن یک بنده در آن روزگار بوده باشد. البته معادل کفاره 60 روز [دو ماه] روزه پیاپی هم میباشد.
9- منظور از عنوان «کافرین» در این آیه و آیه بعدی، مشرکین منکر اسلام نیست. در اینجا معنای اصلی «کفر»، یعنی حقپوشی و ندیده گرفتن آن، مورد نظر میباشد. هر مسلمانی نیز اگر احکام خالق خود را ندیده بگیرد، مرتکب کفر، یعنی انکار عملی حق شده [هر چند زباناً ادعای ایمان کرده باشد]. عذاب همان محرومیت از نعمت و درد محرومیت است که برحسب نوع گناه، صفات: الیم، مُهین، شدید و غیره پیدا میکند.