أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نَافَقُوا يَقُـولُونَ لِإِخْوَانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَلَا نُطِيعُ فِيكُمْ أَحَدًا أَبَدًا وَإِن قُوتِلْتُمْ لَنَنصُرَنَّكُمْ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ
آیا به [گفتار و کردار] کسانی که نفاق ورزیدند [=دوچهره نشان دادند] توجه نکردهای که [چگونه] به برادران کافر خود از اهل کتاب29 میگویند: اگر شما [از دیارتان] رانده شدید، ما هم حتماً همراه شما خارج خواهیم شد و در مورد شما هرگز از هیچکس اطاعت نخواهیم کرد. و اگر [هم] مورد حمله قرار گرفتید، حتماً [=بیشک و تردید] یاریتان خواهیم کرد، و [اما] خدا شاهد است که اینها دروغ میگویند!
29 - برادری، تنها با پیوند خونی و رَحِمی پدید نمیآید، اشتراک در عقیده و آرمان یا منافع و مصالح مادّی و ملّی نیز پیوند تنگاتنگ برادروار پدید میآورد. این نوع پیوند میتواند مفید و سازنده باشد، یا مضرّ و مخرّب. در مورد نخست، قرآن مسلمانان را برادر یکدیگر نامیده و فرموده است: جز این نیست که مسلمانان برادرند، پس میان برادرانتان را آشتی دهید [حجرات 10 (49:10) ]. سخن از برادری دینی بسیار در قرآن به میان آمده است [از جمله: بقره 178 (2:178) و 230 (2:230) ، آلعمران 103 (3:103) ، حجر 47 (15:47) ، توبه 11 (9:11) ، احزاب 5 (33:5) ] و در 12 آیه پیامبران را با عنوان «اخاهم» برادران اُمت خود شمرده است. اما پیوند برادری میتواند با شیطان هم باشد. مثل اسراء 27 (17:27) - «إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُوا إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ وَکَانَ الشَّیْطَان...»، و نیز با همپالگیهای منافق و فرصتطلب [احزاب 18 (33:18) ، حشر 11 (59:11) ، آلعمران 153 (3:153) و 168 (3:168) ].