هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَالِـمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ
او خداوندی [یکتا] است که معبودی جز او نیست، دانای نهان و آشکار است، اوست رحمت گستر بر عام و خاص.41
41 - رحمت خدا برای ما دو جلوه دارد؛ «رحمن» و «رحِیم»؛ رحمن، رحمت عام خدا برای همه است، مثل اشعه نور و گرمای خورشید که به همه جای زمین یکسان میتابد، این رحمتی «یکطرفه» است، اما رحیم بودنش، رحمت «دو طرفه» اوست؛ همچون هرقطعه زمین که به نسبت قابلیت جذب بیشتر، نور و گرمای بیشتری میگیرد. سنگ کمتر نور خورشید را جذب میکند و بیشتر باز تاب میدهد، اما آب و خاک و دشت وجنگل، نور و گرمای بیشتری جذب میکنند.
«رحِیم» رحمت خاص خداست؛ به نسبتی که بندگان بیشتر خود را در معرض رحمت او قرار دهند، رحمت بیشتری به آنها میرسد. مثل معلم که به همه به طور یکسان آموزش میدهد، ولی به شاگردانی که بهتر گوش کرده و بیشتر سئوال میکنند، بیشتر توجّه میکند و تمرینات بیشتری برای رشد و کمال آنها می دهد.
سه آیه انتهایی سوره حشر از شگفتترین آیات خداشناسی قرآن است که در چند سطر کوتاه با هفت بار تکرار «هو»، که اشاره به همان ذات مطلق خداوند است، 19 نام او در سه آیه آمده است [الله 4 بار، عزیز 2 بار، عالم غیب و الشهاده، رحمن، رحیم، ملک، قدّوس، مؤمن، مهیمن، جبّار، متکبّر، خالق، باری، مصوّر و حکیم] که از کُدهای آماری قرآن محسوب میشود.
جالب این که علاوه بر تکرار نام «الله» در قرآن که مضربی است از عدد 19 [2698= 19 x 142]، و نیز دو نام رحمن [57= 19 x 3]، و رحیم [95= 19 x 5]، جمع کاربردی بقیه نامهای نیکوی ذکر شده در قرآن در مواردی که به خدا نسبت داده شده نیز 190 [19 x 10] به ترتیب زیر میباشد:
ملک [5 بار درباره خدا]، قدوس، سلام، مؤمن، مهیمن، جبّار، مصوّر، باری [بدون ضمیر] هرکدام یکبار، حکیم [77 بار از 81 بار]، عزیز [80 بار از 92 بار]، عالم الغیب [13 بار] و خالق 8 بار.