وَالَّذِينَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالْإِيمَانَ مِن قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيْهِمْ وَلَا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَيُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
[و نیز] برای کسانی [از اهل مدینه] است که از پیش، خانه [برای اسکان مهاجرین] و پایگاه ایمان مهیا کردند.24 [آنها] کسانی را که به سوی آنان هجرت کردهاند دوست دارند و در دل خود احساس تعلقی نسبت به آنچه [در اختیار آنها قرار] دادهاند نمیکنند،25 هر چند از لوازم شخصی آنان بوده باشد. و هر کس [بتواند] بر بخل نفس خویش مهار زند،26 چنین کسانی از رستگاران [=به کمال و شکوفایی رسیدگان] اند.27
24 - مشتقات کلمه «بَوَّأْنَا» 17 بار در قرآن آمده است که از بررسی آنها مفهوم جایگیر شدن، اسکان دادن، قرین شدن با چیزی [مثل غضب خدا، گناه، و...] به دست میآید، اما در اینجا به خانه و ایمان نسبت داده شده است، گویی این مکان فرودگاه و منزل و مقصودی است که دلهای مؤمنان باید به آن فرود آید.
انصار مدینه از سالیانی پیش از هجرت مسلمانان از مکه، بعضاً هنگام مراسم حج، مخفیانه در اطراف شهر با پیامبر تماس میگرفتند. در تاریخ گزارش دو ملاقات پنهانی آنان در مکانی پنهانی به نام «عَقَبِه» و عقد پیمانی برای پناه دادن به مسلمانان در مدینه و حمایت از آنان ذکر شده است. بنابراین آنها بودند که هم مأوی و مسکن دادند، و هم آشیانهای برای ایمان، تا بال و پر گشاید و پرواز کند، از پیش آماده کرده بودند.
25 - «خَصَاصَه» را فقر و احتیاج گفتهاند که اصل آن نوعی نقص و خِلل است، لوازم خصوصی هرکس نیز به نوعی مورد نیاز فردی خودش میباشد.
26 - « شُحَّ» را بُخل شدید توأم با حرص و طمع دانستهاند. این واژه پنج بار در قرآن آمده است که آیه 16 سوره تغابن (64:16) عیناً از رستگاری کسانی که بُخل خود را مهار کنند سخن گفته است.
27 - «فِلاح» را رستگاری، موفقیت و به نجات و پیروزی رسیدن ترجمه کردهاند. ریشه این کلمه «فَلَحَ»، تداعی کننده شکافتن موانع برای انجام کار و پیشروی در مسیر است. در زبان عربی کشاورز را به خاطر شکافتن و شخم زدن زمین «فلاّح»، و کشاورزی را «فلاّحت» میگویند. دریانورد را نیز که دریا را میشکافد و پیش میرود فلاّح مینامند. کشاورز با شخم زدن زمین، امکان تنفس به زمین میدهد تا دانه نهاده شده در دل خاک به افلاک سر کشد و در پرتو نور خورشید بالنده و بارور گردد. دانه قدسی آدمی نیز اگر از بار سنگین وابستگیهای مادّی، به مدد تزکیه نفس، آزاد گردد، در هوای ایمان و معنویت، به رشد و تعالی میرسد.