يَاأَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِّمَّا كُنتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ قَدْ جَاءَكُم مِّنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُّبِينٌ
ای اهل کتاب، فرستاده ما [محمد] نزد شما آمده است 66 [او] بسیاری از آنچه را که از کتاب [تورات و انجیل] پنهان میداشتید برای شما روشن میکند 67 و از [بیان] بسیاری [بنا به مقتضیات زمانه] در میگذرد، 68 بیگمان نور [هدایت] و کتاب [قانونی] از سوی خداوند برای شما آمده است.
66- در این آیه، و نیز آیه 19 (5:19) ، اهل کتاب به گونهای مخاطب قرار گرفتهاند که گویی قرآن به طور اختصاصی برای هدایت آنها در تکمیل تورات و انجیل آمده است. چنین صمیمیت و صراحتی از این روست تا احساس نکنند با خدایی دیگر و کتاب هدایتی متعلق به مردمانی دیگر طرف هستند. مدیر مدرسه نیز وقتی کتاب و معلم کلاس بالاتر را در سال جدید به آنها معرفی میکند، آن را متعلق به خودشان میشمارد.
67- یهودیان با تورات برخورد گزینشی داشتند، هرآنچه را کمخرج و بیزحمت بود و با تمایلات آنها سازگاری داشت میپذیرفتند و بقیه را نادیده میگرفتند، از جمله بشارت به رسولان بعدی و ضرورت حمایت از آنها را که با تعصّبات قومیشان منطبق نبود. چنین شیوهای به تعبیر قرآن، اوراق کردن یک کتاب یکپارچه و هماهنگ است: انعام 91 (6:91) - ...قُلْ مَنْ أَنْزَلَ الْکِتَابَ الَّذِی جَاءَ بِهِ مُوسَى نُورًا وَهُدًى لِلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاطِیسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ کَثِیرًا...
68- پیامبر اسلام از بیان کدامین احکام مخفی شده توسط بنیاسرائیل و به چه دلیل صرفنظر کرده است؟ برخی از آیات، کتمان آنها نسبت به پیامبر اسلام و شریعت نوین را نقل کرده است [از جمله: بقره 42 (2:42) ، 140 (2:140) ، 146 (2:146) و آلعمران 71 (3:71) ]، و برخی دیگر، کتمان بخشهایی از احکام تورات و بیان نکردن آن را در جلب رضایت مریدان وجوهات پرداز [آلعمران 187 (3:187) ]. آیا پیامبر اسلام از بیان آنچه مربوط به بشارت بعثت خود بود صرفنظر کرده بود، یا احکامی مربوط به قرون گذشته که به تناسب مقتضیات جدید باید کنار گذاشته میشد؟ [والله اعلم].