إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلَافٍ أَوْ يُنفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ
جزای کسانی که با خدا و رسولش به جنگ برمیخیزند 105 و در زمین [=شهر و دیار خود] به تباهی میکوشند، 106 جز این نیست که کشته شوند، 107 یا به دار آویخته شوند، یا دست و پای آنان برخلاف هم بریده شود، 108 یا از سرزمین خود اخراج گردند. 109 چنین است که برای آنها در دنیا خواری است و در آخرت عذابی عظیم دارند.
105- محاربه از حَرب [جنگ و ستیز]، در باب تفاعل و به هیئت مضارع «یُحَارِبُونَ»، دلالت بر تجاوز مستمر میکند. محاربه با خدا و رسول او، جنگیدن به قصد براندازی دین خدایی و نفی آزادی عقیده و آرمان مؤمنین است، وگرنه مشرکین منکر «الله» نبودند. علاوه بر آن، جمع آمدن «الَّذِینَ یُحَارِبُونَ»، دلالت بر تشکل و تبانی گروهی [نه فردی] میکند. مسلماً هیچ ملتی در برابر چنین متجاوزانی به آیین خود و سلب اختیارشان ساکت نمینشینند.
106- یفسدون نیز جمع مضارع است و نشان از تبهکاری مستمر در جامعه و سلب امنیت و آسایش از مردم میکند. برای معنای فساد به پاورقی 102 (5:32) نگاه کنید.
107- هیئت فعلی «یُقَتَّلُواْ» دلالت بر برخورد سخت با متجاوزان مسلح و مجهز [که بسیاری از مفسرین آنان را راهزنان مسلح شمردهاند] میکند.
108- در دورانی که شهربانی و زندانی وجود نداشته تا تبهکاران و متجاوزان به امنیّت جامعه را از تکرار تجاوز بازدارد، عملیترین راه حل، چنین حکمی بوده است تا نتوانند دزدی کنند و بگریزند [دست و پا]. اما امروز به تناسب مقتضیات زمانه میتوان دست قدرت آنان را از تباهی کوتاه کرد و پایبند زندان یا تحت نظارت دائمیشان قرار داد.
109- چهارمین و سادهترین شیوه برخورد با این متجاوزان، تبعیدشان به شهر و دیاری دیگر است. تنوع چنین کیفرهایی، با آن که حکم خدا واحد است، بازگذاشتن دست قاضیان برای اجرای حکم، برحسب مقتضیات زمان و مکان و شرایط فردی و اجتماعی ارتکاب جرایم است. اگر غرض مجازات شخص مجرم بود، مسئله ساده مینمود، مهم ریشهکنی جرم و اتخاذ شیوه مناسب برای پیشگیری از آن است. سوء استفاده از این حکم در سرکوب مخالفین سیاسی و معدوم کردن آنان به جرم مقابله با نظام، که معمولا مساوی رهبر و مسئولین طراز بالای آن محسوب میشود، هیچ ربطی به اسلام ندارد، بیش از هر چیز در طول تاریخ از دین مردم سوء استفاده شده است.