وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالْأَنفَ بِالْأَنفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَّهُ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِـمُونَ

و بر آنان [در تورات] مقرّر داشتیم که جان در برابر جان، و چشم در برابر چشم، و بینی در برابر بینی، و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان و [نیز] هر زخمی قصاص [=کیفر مساوی] دارد. 135 پس هر کس [با وجود حق قصاص] با گذشت خود، صداقت [ایمانی] به خرج دهد 136 [=به توصیه عفو و بخشش الهی صادقانه عمل کند]، پس چنین گذشتی [پاک کننده و] پوشاننده‌ای برای [گناهان پیشین] او خواهد بود 137 و [در جهت مقابل نیز] هر کس مطابق حکمی که خدا نازل کرده داوری نکند [و بخواهد بیش از حق مقابله به مثل، تلافی کند]، پس چنین کسانی بی‌شک ستمگرند.

135- « قِصَاص»، پی‌جویی و تعقیب جرم و جنایت برای پیشگیری از تکرار و توسعه آن، و تعیین کیفری مساوی [نه بیشتر] است. سرگذشت را قصّه می‌گویند که گوینده یا شنونده مشتاق و پیگیر مطلب تا انتهای آن هستند. پی‌گیری و تعقیب جای پا در مسیر طی شده را نیز قرآن با همین فعل بیان کرده است [کهف 64 (18:64) ، قصص 11 (28:11) ]. این نکته نیز قابل توجه است که مجازات قتلِ غیرعمد قصاص نیست، بلکه دیه پرداخت می‌گردد. به همین نحو قصاص چشم و گوش و... علاوه بر آن، در قتل عمد یا جراحت عمدی نیز جلب رضایت خانواده مقتول یا مجروح، قصاص را منتفی می‌سازد.

136- صدق و صداقت، راستی، و «صِدِّیق» صیغه مبالغه این فعل، یعنی بسیار راستگو و بسیار راست کردار است. مؤمن واقعی کسی است که میان قول و فعلش هیچ دوگانگی و تفاوت نباشد و به آنچه ایمان آورده کاملا عمل کند. اگر به انفاق و زکات، صدقه و صدقات گفته شده، از این روست که صدقِ ایمان را با خرج کردن برای غیر می‌توان شناخت. سخن از راستی گفتن و [برخلاف مدعیان بی‌عمل] به آن پایبند بودن، علامت تقواست [زمر 33 (39:33) - وَالَّذِی جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولَئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ]. برادران یوسف نیز به هنگام خشکسالی وقتی از او درخواست کیل کامل کردند، خواستند بر آنان «تَصَدَّق» کند [یوسف 88 (12:88) ].

137- « کَفَّارَه» از کفر [پوشاندن حق]، عملی است که آثار منفیِ گمراهی یا گناهی را می‌پوشاند. مثل کفاره سوگندهای لغو و کفّاره صید در ایام حج، این کلمه فقط در سوره مائده [در آیات 45 (5:45) ، 89 (5:89) و 95 (5:95) ] آمده است.