وَيَقُـولُ الَّذِينَ آمَنُوا أَهَـؤُلَاءِ الَّذِينَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ إِنَّهُمْ لَمَعَكُمْ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَأَصْبَحُوا خَاسِرِينَ
ـ [در آن روز] کسانی که ایمان آوردهاند، [به یکدیگر] خواهند گفت: آیا اینان [=منافقینی که به حمایت بیگانه دل بسته بودند] همانهایی هستند که با نهایت تأکید به خدا سوگند یاد میکردند که با شما خواهند بود؟ [با چنین ریاکاریهایی] تلاش آنها تباه شده 161 و زیانکار شدهاند.
161- اصطلاح «حبط اعمال» که 16 بار در قرآن تکرار شده، دلالت بر باطل و بیاثر شدن اعمال میکند. هر کس عملی میکند، به خاطر نتیجه و فایدهای است که از آن اراده کرده، عمل شرط لازم است، اما کافی نیست، مگر آنکه متناسب با مقصود و منطبق با قواعدی باشد که لازمه دستیابی به آن است. همچنانکه در تجارت اگر از قواعد علم اقتصاد و تجربیات کسب شده استفاده نکنیم، همه تلاشهامان «حبط» میشود و سود مورد انتظار به باد میرود. درضمن، این که مخاطب «یَقُولُ الَّذِینَ آمَنُوا» چه کسانی هستند و چه کسانی با سوگند، وعده یاری میدادند، برخی مفسرین مخاطب را «منافقان»، و وعده دهندگان را قبایل یهودی شمردهاند، اما در 4 مورد دیگری که جمله «أَقْسَمُوا بِاللهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ» در قرآن آمده است [انعام 109 (6:109) ، نحل 38 (16:38) ، نور 53 (24:53) ، فاطر 42 (35:42) ]، همواره سخن از مشرکین مکه و منافقان مرتبط با آنهاست و یهودیان نیازی نداشتند برای منافقان سوگندهای سخت یاد کنند.