162- معنای «ارتداد» در قرآن، پشت کردن به همدینان و پیوستن به جبهه دشمن است، که البته جنبه «عملی» دارد، برخلاف نظریه فقهی که ارتداد را به اندیشه و اعتقاد تعمیم می‌دهد و اصل آزادی عقیده [لا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ] را نقض می‌کند. با این حال، در قرآن هیچ کیفر دنیایی برای ارتداد و الحاد قرار نداده است. علاوه بر این آیه، آیه 217 سوره بقره (2:217) نیز به تباه شدن تلاش مرتدین در دنیا و آخرت و دوزخی شدن آنان، بی‌هیچ کیفر دنیایی اشاره کرده است. ر ک به فصل «ارتداد و آزادی» از کتاب آزادی در قرآن، صفحات 174 تا 185 از همین قلم.

163- «أَذِلَّه» [جمع ذلیل] و «أَعِزَّه» [جمع عزیز]، بر دو حالت: رام و فروتن، یا تسلیم ناپذیر و مقاوم حکایت می‌کند. آیه 29 سوره فتح (48:29) نیز دو حالت: «...أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ...» را توصیف می‌کند و با ذکر مثالی از عالم نباتات، جوانه‌ای را به تصویر می‌کشد که به تدریج رشد کرده و بر ساقه ستبر خویش استوار و خودکفا ایستاده است.

164- فضل خدا همان فزون بخشی‌ها و عنایت‌های بی‌کران اوست که به تناسب شایستگی به بندگان عطا می‌کند.

165- « وَاسِع» [وسعت‌بخش و گشاینده تنگناها] از نام‌های نیکوی خداست که 7 بار به صورت «واسع علیم»، یکبار «واسع المغفره»، و نیز یکبار «واسعا حکیما» در قرآن آمده است. به این ترتیب گشایشگری او از علم و حکمت و مغفرت او ناشی می‌شود. مواردی که از واسع بودن خدا در قرآن ذکر شده عبارتند از: وسعت آسمان‌ها [ذاریات 47 (51:47) ]، وسعت زمین [نساء 97 (4:97) ، عنکبوت 56 (29:56) ]، رحمت خدا [انعام 147 (6:147) ، اعراف 156 (7:156) ]، علم او بر اشیاء [انعام 80 (6:80) ، اعراف 89 (7:89) ، طه 98 (20:98) ]، ملک او [بقره 115 (2:115) و 247 (2:247) ]، رزق او [بقره 261 (2:261) ، آل‌عمران 73 (3:73) ، مائده 54 (5:54) ، نور 32 (24:32) ] و...