وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍ
و نه خوراکی مگر آبی چرکین،30
30 - «غِسْلِین» از «غَسْل» [شستن]، به چرک آبهای که پس از شستشوی دست و بدن باقی میماند گفته میشود. به شستشو غُسل، و به مکان شستشو [دستشویی] مَغْسَل گفته میشود. طعام شمردن غسلین، در حالی که چرکابه مایع است و فعل «یشربون» مناسب مایعات است، حاوی نکتهای قابل تأمل در معنای مجازی غسلین است؛ قرآن غیبت کردن را به خوردن گوشت برادر مرده تشبیه کرده است که نوع ترور شخصیتی دیگران برای فربه ساختن شخصیت خود به شمار میرود. به نظر میرسد کسانی که در دنیا بدخواه مردم هستند و بر آنها پیرایه دروغ و تهمت و زشتی میبندند تا آبروشان بریزند و آلودهشان نمایند، در آخرت از همان آلودگیها که بر آنها بستهاند تغذیه میکنند، تغذیهای در معنای مجازی.
اصولا ذوق و ذائقه انسان به شکم و شهوات مادی دنیا خلاصه نمیشود، اهل بصیرت و عرفان از قُوت و غذا و ذوق و ذائقههایی یاد کردهاند که اشتهایی دیگر میطلبد. از جمله:
قــوتِ اصلی بشــر نــور خــداست
قــوت حیـوانـی مـر او را ناسـزاست
روی زرد و پای سُسـت و دل سبک
کـو غــذای والسمـاء ذاتِ الحُبُـک
آن غــذای خـاصگان دولـت است
خوردن آن بـی گلـو و آلـت است
شـد غــذای آفتـاب از نـور عـرش
مـر حسـود و دیـو را از دود فــرش
در شهیـدان یُـرزَقُـون فرمـود حـق
آن غـذا را نِـی دهــان بُد نِـی طَبَـق
دل ز هر یاری غـذایـی میخـورد
دل ز هر علمــی صفــایـی مـیبـرد
از لقای هر کسـی چیـزی خـوری
وز قِـران ِ هـر قریـن چیــزی بــری
[مثنوی مولوی دفتر 2- ابیات 1086 به بعد]