أَوَمَن كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِّنْهَا كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْكَافِرِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
آیا کسی که [دلش از جهل و شرک] مُرده بود و ما [به ایمان] زندهاش کردیم 211 و نوری [از هدایت] فرا راهش ساختیم تا در پرتو آن [=نور / قرآن] با مردم رفتار کند 212 [=خطمشی خود را به آنها بشناساند] مانند کسی است که گوئی [در مقام مثال] در تاریکیهایی است که راه خروج ندارد؟ 213 بدینگونه اعمالی که منکران [پیوسته] میکنند برای خودشان نیکو جلوه میکند.214
211- این همان حیات معنوی است که با اجابت دعوت خدا و رسول پدید میآید، آنچنان که فرمود: انفال 24 (8:24) - یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِـمَا یُحْیِیکُمْ. و نیز در قرآن آمده است: هر کس کار نیکی کند، اعم از مرد و زن، اگر به انگیزه ایمانی باشد، بیگمان او را به حیاتی پاک زنده خواهیم کرد. نحل 97 (16:97) - مَنْ عَمِلَ صَالِـحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاهً طَیِّبَهً...
212- «مَشْی» همان راه رفتن است، اما به راه و روش و شیوه رفتار با دیگران نیز گفته میشود. مثل: حدید 28 (57:28) - یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ یُؤْتِکُمْ کِفْلَیْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَیَجْعَلْ لَکُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَیَغْفِرْ لَکُمْ.... ؛ لقمان 19 (30:19) - وَاقْصِدْ فِی مَشْیِکَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ إِنَّ أَنْکَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِیرِ.
213- به تمثیل زیبای آیات 17 تا 20 بقره (2:17) و آیه 40 سوره نور (24:40) نگاه کنید. ظلمات جمع است و دلالت بر انواع تاریکیها و حجابهای حرص و حسد، خشم و شهوت و کبر و غرور میکند که به کلی مانع از نفوذ نور هدایت میشود و دیگر هیچ راهی برای خروج از ظلمات نمیماند. کسانی که در دنیا راهی برای بازگشت به نور ایمان برای خود باقی نمیگذارند، در آخرت نیز راه خروجی از دستاوردهای دوزخی خود ندارند: غافر 11 (40:11) - ...فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِنْ سَبِیلٍ، مائده 37 (5:37) - یُرِیدُونَ أَنْ یَخْرُجُوا مِنَ النَّارِ وَمَا هُمْ بِخَارِجِینَ مِنْهَا...، حج 22 (22:22) و سجده 2 (32:2) - کُلَّمَا أَرَادُوا أَنْ یَخْرُجُوا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِیدُوا فِیهَا...
214- ر ک پاورقی 54 همین سوره (6:43) .