150- اغلب مفسرین «نفس واحده» را (بر اساس نظریه مستقل شناختن نسل انسان از سلسله تکامل موجودات زنده) همان آدم، و زوج او را «حوا» گرفته‌اند. اما در قرآن نه اصطلاح «آدم ابوالبشر» به کار رفته، و نه نام «حوا» آمده است! به نظر مى‌رسد این برداشت (همچون بسیاری از مطالب مربوط به گزینش آدم) از تورات و اسرائیلیات قوم موسی وارد تفاسیر و اندیشه اسلامی شده باشد. اما عنوان «نفس واحده»، علاوه بر این سوره، در آیه نخست سوره نساء (4:1) و آیات 6 زمر (39:6) و 189 اعراف (7:189) نیز آمده است که نفس واحده را در منشاء حیاتی واحدی، که در روی زمین پدید آمده، نشان می‌دهد.(ر.ک. کتاب علمی قرآنی «خلقت انسان» مرحوم دکتر یدالله سحابی).
در بیشترین مدت عمر کره زمین زوجیتی وجود نداشت. پیدایش زوجیت، خود از شگفتی‌های آفرینش است که (با انتقال تجربیات ژنتیکی متنوع) تکامل و تنوع گونه‌های حیاتی، سرعتی حیرت‌آور یافت. از نظر علم ژنتیک مسلم است که کروموزوم X و Y قبلا در یک بدنه بودند و سپس کروموزوم Y (ماده) به گونه‌ای شگفت‌آور از کروموزوم X (مذکر) جدا و مستقل گشته است.

151- ر ک به «قرآن مجید، تکامل و خلقت انسان» دکتر یدالله سحابی، ص 194 به بعد.

152- «تفقه» از ریشه فَقَهَ، از علائم ظاهری به نتایج باطنی رسیدن و تجزیه و تحلیل و نتیجه‌گیری از اطلاعات اولیه است. فقیه (در اصطلاح شرعی) به کسی گفته می‌شود که از ادله اولیه شرعی بتواند پاسخ و راه حلی برای مسائل روز پیدا کند. هر چند معنای فقاهت در قرآن بسیار گسترده‌تر است و به تحقیق و شناخت پیدایش حیات در روی زمین و معضلات اجتماعی هم کشیده می‌شود. (به نوشته‌ای از همین قلم در کتاب متدولوژی تدبر در قرآن تحت عنوان فقه و فقاهت در قرآن مراجعه کنید)