إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا

انسان کم ظرفیت آفریده شده است.22

22 - خداوند هر موجودی را به نیکوترین ترکیب و کامل‌ترین مرتبه‌ای که برای آن مقدّر فرموده آفریده است [سجده 7 (32:7) - الَّذِی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْءٍ خَلَقَهُ...]، انسان را نیز در عالی‌ترین استعداد رشد و کمال و برآمدن خلق کرده است [تین 4 (95:4) - لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیم]، اما امور نسبی‌اند و شیر و آهو، مور و فیل و لاک‌پشت و خرگوش در قدرت، بزرگی و سرعت یکسان نیستند. به همین ترتیب انسان هم محدودیت‌ها و ناتوانایی‌هایی دارد؛ از جمله ضعف در مهار غریزه جنسی [نساء 28 (4:28) ]، یا زمان زدگی و عجله در مورد قیامت [انبیاء 27 (21:27) و 28]. در این سوره از ضعف دیگر انسان در بی‌صبری هنگام سختی و ناشکری به هنگام راحت و رفاه با واژه «هلوع» نام می‌برد که تنها در همین آیه قرآن ذکر شده است. هلوع کم ظرفیتی در موقعیت‌های مختلف است؛ جزع و فزع و بی‌تابی و بی‌قراری در سختی‌ها و مصیبت‌ها، و بخل و طمع در راحتی و رفاه.