وَأَنَّهُ لَـمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا
و همین که آن بنده خدا [=پیامبر اسلام] برخاست34 تا [فقط] او را بخواند،35 نزدیک بود همه [مشرکین] علیه او بسیج شوند36 [=بر او بشورند].
34 - «عَبْدُ الله» نام پیامبر اسلام و نشانه اخلاص حضرتش در عبادت بود. در آیه اول سورههای متعددی از قرآن عنوان افتخارآمیز عبده [بنده او] آمده است: اسراء 1 (17:1) - سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَى بِعَبْدِهِ...، کهف 1 (18:1) - الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَى عَبْدِهِ الْکِتَابَ...، فرقان 1 (25:1) - تَبَارَکَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ.... و نیز در متن سورههای: بقره 23 (2:23) - وَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا...، نجم 10 (53:10) - فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى، حدید 9 (57:9) - هُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آیَات...، زمر 36 (39:36) - أَلَیْسَ اللهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ... این عنوان آمده است.
35 - منظور از خواندن الله یا ربّ چیست که از خواندن غیرِ او [مِن دُونِ الله] یا همراه او [مَعَ الله] مؤکداً در قرآن نهی شده است؟ آدمیان معمولا در دفع ضرر و جلب منفعت متوجه اربابان قدرت و ثروت و متولیان مذاهب میشوند و از آنها طلب یاری میکنند، که قرآن آنها را با عناوین: ارباب، اولیاء، انداد، اله، اصنام و شفیع و ناصر شمرده است. در قرآن 29 بار از خواندن غیر خدا و 23 بار از تعبّد نسبت به غیر او نهی شده است. نه تنها خواندن غیر خدا و مادون او، بلکه قرار دادن واسطه و شهادت دادن به نقش پا درمیانی و شفاعت آنان و خواندن آنها در کنار و معیّت خدا [مع الله] نیز در 18 آیه مذمّت گشته است.
36 - وصف «لِبَدًا» که دلالت بر انبوه بودن و کثرت میکند در آیه 6 سوره بلد (90:6) نیز آمده است «یَقُولُ أَهْلَکْتُ مَالاً لُبَدًا».