وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَن يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَّصَدًا
و ما همیشه [پیش از پیدایش جوّ محافظتی] در جایگاههایی از زمین مینشستیم،16 ولی اکنون هر که استماع17 [=نفوذ در زمین] کند، شهابی در کمین خود مییابد.
16 - روزانه چندین میلیون از سنگهای سرگردان فضایی در ابعاد ریز و درشت به جوّ زمین برخورد میکنند و در اثر برخورد و اصطکاک با آن، به صورت شهاب سنگهایی، که در شب مشاهده میشود، میسوزند. در حالی که قبل از پیدایش جوّ زمین به روی آن فرود آمده و مینشستند [أَنَّا کُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا]، همچنین انواع اشعههای ماوراء بنفش و ذرات باردار خورشیدی و کیهانی که تماماً در شرایط فعلی در برخورد با طبقه مغناطیسی زمین [مگنوتوسفر] یا طبقات دیگر، رانده یا سوزانده میشوند.
17 - درست است که واژه سمع در مورد شنیدن به کار میرود، اما شنیدن فرآیندی است که از برخورد امواج فرستاده شده از دهان گویندهای با گوش ما و فعل و انفعالات سیستم شنوایی و جریان الکتریکی که به مغز ارسال میشود حاصل میگردد. همان طور که برای تقویت امواج صوتی از سمعک استفاده میکنیم، برای مقابله با اصوات شدید [در انفجارات نظامی و مشابه آن] از گوشیهایی مخصوص بهره میبریم و برای آرامش خواب، پنبه یا فیلترهایی در گوش خود قرار میدهیم. کره زمین نیز در برابر چنین امواجی مجهز شده است تا نتوانند به سوی ملأ اعلی [طبقات بالایی جوّ] دست یابند.
استفاده از واژه سمع نباید ما را در معنای متعارف آن [شنیدن] متوقف سازد. و گرنه در فهم معنای «والله سمیع» باز میمانیم، چرا که خدا همچون ما نیازمند ابزار شنوایی نیست، ولی از هر حرکت صوتی و غیر آن در جهان باخبر است.
در سوره طور آیه 38 (52:38) ، به استماع حقایقی از طریق نردبان [همچون دکلهای مخابراتی] اشاره شده است که نشان میدهد منظور از استماع، الزاماً دریافت امواج صوتی توسط سیستم شنوایی آدمیان نمیباشد و معنائی عامتر دارد.
آیات 6 (37:6) تا 10 سوره صافات نیز از مکانیسم زینتبخشی آسمان [از طریق تجزیه نور خورشید و ایجاد طیف رنگی] و نقش حفاظتی آن در برابر شیاطین فاقد فایده [اشعههای غیرمفید برای حیات زمینی و سنگهای سرگردان] و نیز ناتوانی آنها از استماع [نفوذ] در طبقات فوقانی جوّ و برخورد ذرهای همه سویه و رانده شدن آنان حکایت کرده است. همچنین از سوخته شدن ذرّات یا سنگهایی که از سدّ محافظتی جوّ عبور میکنند: «إِنَّا زَیَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْیَا بِزِینَهٍ الْکَوَاکِبِ وَحِفْظًا مِنْ کُلِّ شَیْطَانٍ مَارِدٍ لا یَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلإِ الْأَعْلَى وَیُقْذَفُونَ مِنْ کُلِّ جَانِبٍ دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ إِلاَّ مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَهَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ» [صافات 6 (37:6) تا 9].