وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ
و سوگند نمیخورم به نفس ملامتگر3 [در ارتکاب گناه].
3 - سوگند «بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَه» پس از «یَوْمِ الْقِیَامَه»، ارتباط این دو را با یکدیگر در آخرت نشان میدهد، روزی که «یَوْمَ الْحَسْرَه» [مریم 39 (19:39) ] و «یَوْمُ التَّغَابُن» [تغابن 9 (64:9) ] نامیده شده، با کنار رفتن پردهها و آگاهی یافتن انسان از دستاورد خویش [قیامه 13 (75:13) ]، هر نفسی خود را ملامت میکند که چرا غافل بوده یا بیشتر و بهتر عمل نکرده است. هرچند کسانی شیطان را به خاطر وعدههای فریبکارانهاش «ملامت» میکنند، اما پاسخ میشنوند که: «خدا به شما وعده حق داده بود، اگر من وعدهای دادم که خلاف کردم، جز دعوت کاری علیه شما نمیتوانستم بکنم، شما خود دعوت مرا پذیرفتید، پس نه مرا، بلکه خود را ملامت کنید» [ابراهیم 22 (14:22) ].