27 - «ظِلّ» همان سایه است. به صورت مجازی نیز به هر آنچه مثل چتر انسان را فرا گیرد، گفته می‌شود، مثل سایه ابر [بقره 57 (2:57) و 210 (2:210) ، اعراف 160 (7:160) ]، سایه داغ دود آتش [واقعه 43 (56:43) ]، سایه امواج متراکم دریا [لقمان 43 (31:43) ] و سایه رحمت ربوبی در قیامت [واقعه 30 (56:30) ، نساء 57 (4:57) ، رعد 35 (13:35) ، یس 58 (36:58) ، مرسلات 41 (77:41) ]. اعمال نیک و بد آدمی نیز همچون چتری او را فرا گرفته و در روز قیامت در سایه سوزنده یا سرورآور آن قرار خواهد گرفت [مرسلات 30 (77:30) ].

28 - «قُطُوف» جمع قِطْف [چیدن]، به معنای میوه و خوشه تازه چیده شده است. «تَذْلِیل» در باب تفعیل، از ریشه ذَلَلَ [رام]، مقابل عزّت [سربلندی] است. این اوصاف مجازی نشان می‌دهد، محصول تلاش دنیایی نیکان، همچون میوه‌ها و خوشه‌های رسیده و در دسترس درخت، به آسانی و با یک اراده در اختیار آنهاست. همچنان که در امور دنیایی محصول تعلیم و تربیت و تجربیات هر کس، چون وجودی است، به اراده خود او به عمل در می‌آید. جای تردید نیست که آنچه از بهشت در قالب مشتهیات دنیایی وصف شده، فراتر از درک دنیایی و اندیشه کوتاه‌بین ماست، نه آنکه سنخیتی با لذات دنیایی نداشته باشد، بلکه در ابعادی به مراتب گسترده‌تر و جامع‌تر می‌باشد. همه اینها در شکل دنیایی خود چون آلوده و سکرآور و غافل کننده است مکروه «ابرار» می‌باشد، اما از آنجایی که احساس و اشتهای این لذت‌ها در نفس انسان نهاده شده، در روز قیامت پاک و کامل آنها را، که به جای غفلت، بیداری و کمال می‌آفریند، به ابرار جزا می‌دهند.