وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا
و روز را [هنگام تلاش برای کسب] معاش11 [و تأمین زندگی].
11 - در پناه شب و خواب آرامبخش آن، خستگی تن و جان برطرف شده و تازگی و طراوتی پدید میآید که آدمی را آماده تلاش و تکاپوی مجدد مینماید. طلوع خورشید در سپیده دم صبح، هنگامه کار و زندگی را اعلام و بیدارشدگان را برای جستجوی اهداف مادّی و معنوی روانه برّ و بحر مینماید. این زمان را که قرین بیداری و بینایی در پرتو روشنیبخش روز است، قرآن عمدتا با کلمه «مُبْصِرًا» توصیف کرده است «وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا» [یونس 67 (10:67) ]، که همه چیز قابل رؤیت میباشد. اما از آنجایی که با روشنایی روز امکان حرکت و جابجایی و سیر و سیاحت و منتشر شدن در نقاط مختلف زمین فراهم میآید، آن را «نُشُور» نیز نامیده است [فرقان 47 (25:47) ]. در این سوره روز را با کلمه «معاش» که اسم زمان «عیش» یعنی زندگی است توصیف نموده است «وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا». معیشت و معایش نیز که در قرآن به دفعات تکرار شده از همین ریشه است که معنای رزق و روزی و مایحتاج زندگی را میدهد. «معاش» نامیدن روز از آن جهت است که امکان به کارگیری اعضاء و جوارح [انعام 60 (6:60) ] را برای حرکت و روانه شدن در راههای زمینی [رعد 10 (13:10) ] در جستجوی آنچه خدا از فضل خویش به بنیآدم عنایت کرده ممکن میسازد [قصص 72 (28:72) ].