وَفُتِحَتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ أَبْوَابًا
و [در آن روز] آسمان گشوده گردد، زان پس درهایی شود21 [=سقف محافظتی جوّ زمین گسیخته و راه نفوذ عناصر مضرّ و مخرّب باز شود].
21 - گشوده شدن پی در پی آسمان و مبدّل شدن آن به درها و دروازههایی «أَبْوَاب» را مفسرین به گشودن درهای بهشت یا جهنم و یا هر دو نسبت داده و به شواهدی قرآنی بر گشایش این درهای مجازی استناد کردهاند [از جمله: نحل 29 (16:29) ، حجر 44 (15:44) ، زمر 71 (39:71) و 72، اعراف 40 (7:40) و ص 50 (38:50) ]، اما در آیه مورد نظر هیچ سخنی از ربط این گشایش با بهشت و جهنم نیامده، بلکه آیه بعد درباره به راه افتادن کوهها میباشد، به نظر میرسد گشوده شدن آسمان محافظتی زمین را مناسبتر است از جنبه تحولات فیزیکی آن در آستانه قیامت مورد نظر قرار دهیم. از جمله در آیه 12 همین سوره (78:12) آمده است که ما بر فراز شما هفت [آسمان] محکم بنا کردیم «وَبَنَیْنَا فَوْقَکُمْ سَبْعًا شِدَادًا» که در سورههای دیگر به «سَقْفًا مَحْفُوظًا» [انبیاء 32 (21:32) ]، «سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا» [نوح 15 (71:15) ، ملک 3 (67:3) ] و «سَبْعَ طَرَائِق» [مؤمنون 17 (23:17) ] توصیف شده است که حیات زمینی را در برابر انواع عوامل مخرّب حفظ میکند، طبیعی است در اثر تحولات عظیمی که در آستانه قیامت رخ میدهد، وقتی کوهها از ریشه کنده و غبار میشوند، آسمانهای محافظ زمین نیز در جای خود نمیمانند. نگاه کنید به نشانههای آن در قرآن:
مرسلات 9 (77:9) و 10- «وَإِذَا السَّمَاءُ فُرِجَتْ وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَت» [آنگاه که آسمان شکافته و کوهها کنده شود]، فرقان 25 (25:25) - «وَیَوْمَ تَشَقَّقُ السَّمَاءُ بِالْغَمَام...» [و روزی که آسمان با ابرهایی گسیخته شود]، طور 9 (20:9) و 10- «یَوْمَ تَمُورُ السَّمَاءُ مَوْرًا وَتَسِیرُ الْجِبَالُ سَیْرًا» [روزی که آسمان- جوّ زمین- حرکتی شدید و سریع کند و کوهها به حرکت درآیند]، انفطار 1 (82:1) - «إِذَا السَّمَاءُ انْفَطَرَت» [آنگاه که آسمان شکافته گردد]، حاقه 16 (69:16) - «وَانْشَقَّتِ السَّمَاءُ فَهِیَ یَوْمَئِذٍ وَاهِیَه» [آسمان در آن روز جدا و بسیار سُست شود، تکویر 11 (81:11) - «وَإِذَا السَّمَاءُ کُشِطَت» [روزی که پوسته آسمان پرداشته شود].
همه این پاره و گسیخته و سُست و کنده شدنهای پوسته محافظ زمین در آستانه قیامت در حالی است که در حال حاضر یکپارچه و بدون رخنه و راه نفوذ «أَبْوَاب» برای عوامل مخرّب حیات است.
ق 6 (50:6) - «أَفَلَمْ یَنْظُرُوا إِلَى السَّمَاءِ فَوْقَهُمْ کَیْفَ بَنَیْنَاهَا وَزَیَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِنْ فُرُوج» [آیا به آسمان بر فرازشان نمینگرند که چگونه آن را برافراشتیم و زینت بخشیدیم و هیچ شکافی در آن نیست؟]، ملک 3 (67:3) - «الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَا تَرَى فِی خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُور» [همان خدایی که هفت آسمان را بر فراز یکدیگر- لایه به لایه- آفرید بهگونهای که هیچ نقص و عیبی در آن نمیبینی، نگاه کن! آیا هیچ پارگی در آن میبینی!؟].