إِلَّا حَمِيمًا وَغَسَّاقًا

مگر آبی جوشان و چرک‌آلود.28

28 - «حَمِیمًا وَغَسَّاقًا» تمثیلی دنیایی برای فهم عواقب اعمال طغیانگرانِ غرق قدرت و شهوت و ثروت و تجاوز به حقوق خلق است که همه استعدادهای خیرخواهی خود را تباه کرده‌اند. حمیم را آب جوشان تیره و غسّاق را چرکین و بد بو گفته‌اند که هر دو انعکاسی است از آثار شهوات و شرارت‌هاشان. واژگون شدن حواس بیرونی و درونی سرکشان را مولوی در قصه آن دباغ که در بازار عطاران از بوی عطر و مشک مدهوش شد و با سرگین سگ به هوش آمده آورده است:
جُنبــش اهــل فســاد آن ســو بُـوَد
که ز نـاز و غمــزه و ابــرو بُـوَد
هرکه را مُشکِ نصیحت سود نیست
لاجرم با بُوی بد‌خوکردنی‌است
مشرکان‌را زان نجس‌خوانده‌ست‌حق
کانـدرونِ پُشْـک زادند از سَبَـق
کــرم کـو زاده‌ست در سـرگین ابد
می‌نگرداند به عَنبر خُـوی خـود
[مثنوی دفتر چهارم بخش 12]