رَّبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الرَّحْمَنِ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَابًا
[از سوی همان] صاحب اختیار آسمان‌ها و زمین و هر آن چه میان آنهاست، [همان] رحمان39 [=رحمت‌گستر مطلق] که حق هیچگونه سخنی [در آن روز] از سوی او ندارند.40
39 - چنین نعمت‌های ویژه‌ای برای پرواپیشگان ناشی از همان ربوبیّتی است که مظهر صفات علم و قدرت و حکمت می‌باشد و آفریده‌ها را به مقصودی که برای آن آفریده شده‌اند به رشد و کمال می‌رساند. رحمن، دلالت بر رحمت عام خدا می‌کند که همچون خورشید عالم‌تاب همه اشیاء را در برگرفته است [وَ بِرَحْمَتِکَ الَّتِی وَسِعَت کُلُّ شَیء] اما رحیم دلالت بر رحمت خاصی می‌کند که شامل مؤمنین می‌گردد [بالمؤمنین رئوف رحیم]. نام رحمن [19 x 5] 95 بار و نام رحیم [19 x 3] 57 بار در وصف خدا [و یکبار در وصف رسول] در قرآن تکرار شده است.
40 - به عادت معمول دنیایی و تعالیم تبلیغ شده دینی، خطاکاران همواره به شفاعت واسطه‌ها و توصیه و پا درمیانی آنان امیدوارند، ولی در صحنه قیامت جز ظهور اراده حق که همه را مقهور می‌سازد، سخنی از کسی سر نمی‌زند.