أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَادًا
آیا ما زمین را [برای زندگی] به صورت بستر [=گهواره آرامش] در نمیآوریم؟6
6 - آیات 6 تا 16 که بخش دوم سوره را تشکیل میدهد، سیر تحوّل حیات در کره زمین و سلسله عوامل و قوایی در طبیعت را که موجب پیدایش نعمتهای فراوانی برای انسان شده است، در 9 زمینه مختلف، که میتوان آن را در سه دسته سهتایی تنظیم کرد، برمیشمارد:
1- نعمتهای زمینی برای ایجاد حیات در کره زمین [مهد قرار دادن زمین، استقرار کوهها، آفرینش ازواج]
2- نعمتهای ویژه انسان [خواب آرامبخش، پوشش شب، تلاش روز برای معاش]
3- نعمتهای در آسمان [هفت طبقه محافظ زمین، خورشید تابان، باران پر برکت].
مهد را گهواره به دلیل آماده کردن آن پیش از تولد نوزاد گفتهاند. زمین نیز همچون گهواره در طول میلیونها سال برای زیست آدمیان آماده شده است [الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا]. مِهاد، آماده شده، و تمهید، از پیش آماده کردن است. کسانی که در زندگی دنیایی کار شایسته میکنند، جایگاه آخرت خود را آماده میسازند و گهواره خود را قبل از تولّدی دیگر تدارک میبینند.
مطلق ذکر شدن کلمه «مِهَاد» دلالت بر آماده شدن زمین برای انواع موجودات زنده میکند، هرچند نوع انسان پیچیده و کاملترین آنها میباشد. درضمن فعل «نَجْعَل» برخلاف افعال ماضی «جَعَلْنَا»، «بَنَیْنَا» و «أَنزَلْنَا» [در آیات بعدی]، دلالت بر آماده شدن دائمی و مستمر زمین برای زیست و نیز تثبیت کوهها [آیات 6 و 7] میکند. اشاره به «مهد» گردانیدن زمین نیز نشانه این است که قبلا فاقد خشکی و راههایی برای حرکت بوده و با عقبنشینی دریاها و پیشروی خشکیها زمین مفروش شده است [ذاریات 48 (51:48) ]. همچنانکه هیچ عاقلی گهواره را منزلگاه همیشگی طفل و پرورشگاه را مقصد دائمی پرورش یابنده نمیداند، گهواره زمین نیز جایگاه موقت انسان برای مقصدی اصلی محسوب میشود.