17 - ذکر داستان موسی پس از مقدّمات سوره درباره حرکت‌های چهارگانه نزعی، نشاطی، تسبیحی [شناور] و سبقت گیرنده، و نیز پس از آیات کوبنده قیامت و شرح حال منکران در رستاخیز، به نظر می‌رسد نشان دادن مصداقی از آن حرکات و نیروها در عالم بشری و هشداری به فرعون‌های روزگار باشد؛ نقش موسی در تذکر به فرعون و کندن بنی‌اسرائیل از اسارت آن مستبد و استیلای ستمگرانه او، حرکتی «نزعی» بود که به تدریج کارها بر بنی‌اسرائیل آسان و سبک [حرکت نشاطی] گردید، تا سرانجام با غرق فرعونیان، بنی‌اسرائیل آزاد و رها [حرکت شناور و تسبیحی] شدند و تدبیر نجات یک اُمّت به انجام رسید «فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا».
اگر ترتیب زمانی نزول قرآن را در نظر بگیریم، آیات 15 تا 26 این سوره اولین شرحی است که قرآن برای مسلمانان اولیه ارائه کرده است. پیش از آن در سال اول بعثت، در آیات 17 (85:17) و 18 سوره بروج اشاره اجمالی کوتاهی به این ماجرا کرده بود: «هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْجُنُودِ فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ».
حدیث به هر آنچه تازه و نو باشد گفته می‌شود چه قول، چه فعل. حادثه و حوادث نیز اتفاقات تازه است. خواب را نیز که دائماً تکرار می‌شود «احادیث» می‌گویند. کافران، قرآن را سخنانی قدیمی و کهنه، که از زمان نوح و ابراهیم تکرار شده، تلقی می‌کردند، ولی قرآن آن را پیام‌های همواره نو و تازه شونده [بر حسب درک و دانش تلاوت و تدبّر کننده] می‌نامد. این کتابی نیست که با یکبار خواندن، همچون کتاب‌های قصه، تمام شود، معدنی است که هر چند کنده و کاویده شود گنج بیشتری عاید می‌گردد. از 28 باری که این واژه در قرآن آمده، 10 بار آن وصف این کتاب است.