رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا
بلندی سقف آن را [از همه طرف] برافراشت29 و یکسان بیاراستش30 [=نظاممندش ساخت].
29 - «سَمْکَ» به سقف خانه، تیرک چادر، داربست بوته انگور و امثالهم گفته میشود که دلالت بر بلندی و برافراشتگی میکند. تشابه لفظ «سَمْکَ» با سَمَک که نام ماهی است، و مشابهت حالت بیضوی و نسبت قطر و پهنای آن، این استنباط را به ذهن تیزبین مفسر پرتوی از قرآن، مرحوم طالقانی خطور داده است که کهکشانها همچون ماهیانی در فضای بیکران شناورند!
آیات زیر نیز بر انبساط عمومی جهان و ارتفاع یافتن همه سویه اقطار آن دلالت میکند:
ذاریات 47 (51:47) - «وَالسَّمَاءَ بَنَیْنَاهَا بِأَیْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ»، طور 5 (52:5) - «وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوع»، غاشیه 17 (88:17) و 18- «أَفَلا یَنْظُرُونَ... وَإِلَى السَّمَاءِ کَیْفَ رُفِعَت»، رحمن 7 (55:7) - «وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِیزَانَ»، رعد 2 (13:2) - «اللهُ الَّذِی رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا...».
30 - «سَوَّاهَا» از ریشه «سَوَیَ»، که با مساوات و تسویه و مساوی و... همخانواده میباشد، به نوعی بر تساوی و تعادل و برابری دلالت میکند. مثل تسویه حساب که هر چیزی در جای خویش قرار میگیرد. تسویه آسمانها پس از گسترش اقطار آن، سامان دادن و به کمال مورد نظر رساندن هر جزئی از مجموعه برای هدف مقرّر میباشد.