وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى
و اما هر کس که از مقام [ربوبیّت] خداوندگارش بیم داشته43 و نفس خویش را از هوای هوس بازداشته باشد،44
43 - کلمه «مقام» [در: مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّه] را، که مصدر میمی و اسم زمان و مکان است، برخی «جایگاه قیام» و محل ایستادن تفسیر کردهاند، اما مقام ربّ را میتوان همان منزلت و جلالت شمرد که بنا به حکمتش به حساب بندگان رسیدگی میکند. او در عین آنکه بخشنده و مهربان است، عذاب سختی نیز دارد [نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ وَأَنَّ عَذَابِی هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِیمُ- حجر 49 (15:49) و 50] همچنانکه معلم با وجود مهربانی و دلسوزی، ناشایستگان را رد میکند؛ دانشآموز نیز از شخص معلم، یا پلیس نمیترسد، بلکه از مقام و موقعیت و نقش و از حسابرسی او نسبت به خطاهای خود میترسد. خوف از مقام ربّ در ابراهیم 14 (14:14) و رحمن 46 (55:46) نیز آمده است.
44 - کلمه «هَوی» مقابل «هُدی» است. مخالفت با هدایت الهی معنایش ترجیح تشخیص شخصی و تمایلات نفسانی میباشد.