وَنَادَى أَصْحَابُ النَّارِ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفِيضُوا عَلَيْنَا مِنَ الْمَاءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْكَافِرِينَ
و دوزخیان بهشتیان را ندا دهند 69 که [اندکی] از آن آب 70 [تسکین دهنده و حیات بخش] بر ما بیفشانید 71 [یا از آنچه خدا روزیتان کرده ما را هم نصیبی دهید؛ اما آنها] پاسخ دهند: خداوند آن را بر انکارورزان حرام کرده است.72
69- کلمه «ندا» که بر صدا کردنی از فاصله دور دلالت میکند، در این سوره 6 بار (در آیات: 22، 43، 44، 46، 48 و 50) تکرار شده که از بقیه سورههای قرآن بیشتر است.
70- آیا منظور دوزخیان همین آب متعارف برای رفع تشنگی است، یا معنائی فراتر از آن دارد؟ آیات 15 و 16 سوره جن (72:15) از آب فراوانی سخن میگوید که اگر دوزخیان در راه مستقیم بودند، از آب سیراب میشدند. «وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَکَانُوا لِـجَهَنَّمَ حَطَبًا وَأَنْ لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَی الطَّرِیقَهِ لَأَسْقَیْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا».
71- به کار بردن فعل «أَفِیضُوا»که دلالت بر جوشان و سیلوار بودن میکند، قابل تأمل و تدبّر است و نشان میدهد درخواست دوزخیان بیش از جرعهای آب برای رفع تشنگی است.
72- بدیهی است منظور از حرام، حرمت تشریعی نیست، حرام بودن دلالت بر حریم داشتن میکند، مثل آنکه بگوئیم ورود به دانشگاه برای کسانی که شرایط قبولی در امتحانات ورودی را احراز نکردهاند حرام است. همچنانکه در قرآن آمده است: بازگشت اقوام هلاک شده به دنیا حرام (محال) است (انبیاء 95 (21:95) - وَحَرَامٌ عَلَی قَرْیَهٍ أَهْلَکْنَاهَا أَنَّهُمْ لا یَرْجِعُونَ). در هر حال مواهب بهشتیان غیر قابل انتقال به اهل جهنم است.