وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ
و آنگاه که دوزخ شعلهور شود،13
13 - «سُعِّرَ» التهاب و اشتعال آتش است و سعیر [در باب تفعیل] به معنای افروخته شدن، یکی از نامهای جهنم است. این کلمه به صورت معرفه و نکره و اسم و فعل، جمعاً 19 بار در قرآن تکرار شده که به استثنای دو مورد، بقیه درباره قیامت بوده و با ترکیبهای عذاب السعیر [4 بار]، اصحاب السعیر [3 بار] و یصلی سعیرا، یا مستقل آمده است.
منظور از سعیر الزاماً آتش شناخته شده دنیایی نیست، بلکه احساس رنج و عذابی درونی است مشابه سوزش آتش. این مفهوم را آیه 24 سوره قمر (54:24) [فَقَالُوا أَبَشَرًا مِنَّا وَاحِدًا نَتَّبِعُهُ إِنَّا إِذًا لَفِی ضَلالٍ وَسُعُرٍ] نشان میدهد. کماآنکه قرآن درباره کسانی که اموال یتیمان را ظالمانه میخورند آورده است، آنها آتشی در بطن خود میخورند که به زودی شعلهور [سعیر] خواهد شد [نساء 10 (4:10) ]. در حقیقت اصل و مایه جهنم استعدادی است که به تحریک شیطان در دنیا پرورش مییابد و در قیامت شعلهور و آشکار میشود. نازعات 36 (79:36) - «وَبُرِّزَتِ الْجَحِیمُ لِمَنْ یَرَى». همچون بیماریهای ایدز، سل و سرطان که اگر زمینه آن در بدن وجود داشته باشد، ممکن است سالیانی بعد ظهور کند.