وَإِذَا قُرِئَ عَلَيْهِمُ الْقُرْآنُ لَا يَسْجُدُونَ
و چون قرآن بر آنها خوانده میشود، سجده نمیکنند21 [=ابراز بندگی نمیکنند و تسلیم حق نمیشوند]!؟
21 - معنای سجده، در خدمت پدیده مافوق و برتر درآمدن است، و اگر در قرآن به دفعات به سجده ماه و خورشید و کوه و درخت و سایر موجودات در آستان پروردگار اشاره شده، معنایش رام و تسلیم و در خدمت مشیّت خدا قرار گرفتن است. در قرآن آمده است «روز قیامت که پردهها کنار میرود، منکران به سجده فراخوانده میشوند، ولی نمیتوانند! حال آن که در دنیا در شرایطی که سالم بودند به سجده خوانده میشدند [ولی امتناع میکردند]: قلم 42 (68:42) و 43- «یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ سَاقٍ وَیُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلا یَسْتَطِیعُونَ خَاشِعَهً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّهٌ وَقَدْ کَانُوا یُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ». سجده از نظر فیزیکی راحتترین و بی زحمتترین و در ناسلامتی هم عملی است، اما سجده به معنای عمیق قرآنی، کاری عملی در خدمت خلق خداست که عمدتاً در ایام جوانی قدر سلامت برای خدمت را باید شناخت. در قرآن آمده است: علق 19 (96:19) - «...وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ». به تعبیر مولوی:
سجـده نتوان کرد بر آب حیات
تا نیـابی زین تن خـاکی نجات
تاکه این دیوار عالیگردن است
مانع این سر فرود آوردن است