فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ
پس کسی که کتاب او8 [=محصول ثبت شده اعمالش] به دست راستش9 [=نماد نیکویی و خیر و خدمت] داده [یا آورده] شود،
8 - منظور از «کتاب» در این آیه، شکل ثبت و ضبط شده گفتار و کردار آدمیان و مخزن اطلاعات هستی است. واژه مصطلح کتاب در میان ما نیز مجموعه اوراقی است که مطالبی در آن ثبت شده است. از این نظر فیلم عکاسی، نوار صوتی، سی دی، دی وی دی و همه ابزار الکترونیکِ ذخیره کننده اطلاعات نیز کتاب هستند. اصطلاح «نامه عمل»، که به عادت و قیاس بشری و برای فهم سادهتر موضوع در ترجمهها به کار میرود، این اشکال را دارد که موضوع را در سطح کارنامه مدارس نازل میکند، حال آنکه اطلاعات ثبت و ضبط شده در مدّت عمر آدمی، در ذرات وجود، حتی الکترونها و کوارکهای زیر اتمی آن بایگانی و حفظ میشود.
درخت در ارتباط با آب و خاک و نور و هوا صاحب «مکتسباتی» میشود که در نهادش ضبط و ثبت میگردد و از طریق لایههای پوست، رنگ برگها، طراوات یا خشکی شاخهها و کیفیت میوهها «کتاب» عمل خود را در ارتباط با محیط خارج ظاهر میسازد، انسان نیز در ارتباط با خدا و خلق و خود، طی فرآیند اراده و عمل، آنچه «کسب» میکند، حروف، کلمات، خطوط و صفحات «کتاب» وجود خود را رقم میزند و نامه اعمالش را برای روز برانگیخته شدن نهایی مینویسد. این همان کتابی است که در این سوره و سورههای دیگر نیز به آن اشاره شده است.
9 - یمین که به دست، یا جهت راست گفته میشود، به گونه مجازی نماد قدرت و خیر و برکت است و در مواردی حتی به خدا نسبت داده می شود. زمر 67 (39:67) - «...وَالسَّمَاوَاتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ...» [آسمانها پیچیده در دست قدرت اوست].
اصطلاح «اصحاب الیمین» [یا اصحاب المیمنه]، که دلالت بر میمنت و خیر و خجستگی میکند، از اصطلاحات متعارف قرآن است که 7 بار در سوره واقعه تکرار شده است [آیات 8، 18، 27، 38، 90 و 91]. همچنین در بلد 18 (90:18) و مدثر 39 (74:39) .
دادن کتاب به یمین نیز علاوه بر این سوره، در اسراء 71 (17:71) و حاقه 19 (69:19) آمده که نشانی است از وجه مثبت و سازنده انسان که به مدد ایمان، احسان و تقوا، موجب تعالی روحی او میگردد، آن چنان که در قرآن آمده است: مطّففّین 18 (83:18) - «کَلاَّ إِنَّ کِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِی عِلِّیِّینَ» [صورت ثبت و ضبط شده اعمال نیکان مسلماً در عالیترین مرتبه است].