فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا
پس کافران [=منکران مانع رسالت] را مهلت ده، مهلتی مهربانانه13 [برای گرایش به حق].
13 - وظیفهای که در آخرین آیه این سوره برای پیامبر اکرم(ص) صریحاً معین شده، مهلت دادن به کافران است، آن هم نه مهلتی با قهر و غضب، بلکه مهلتی توأم با مراوده «فَمَهِّلِ الْکَافِرِینَ أَمْهِلْهُمْ رُوَیْدًا».
«رُوَیْدًا» از ریشه «اراده» گرفته شده و چنین مفهومی جمعاً 9 بار در قرآن به کار رفته است که 7 مورد آن در داستان حضرت یوسف و «مراوده» زنان درباری برای منصرف کردن «اراده» او آمده است. و اتفاقاً در تنها مورد دیگری [به غیر از سوره یوسف و این سوره] که این کلمه در قرآن به کار رفته نیز موضوع مراوده در ارتباط با تمایلات جنسی و تلاش و مراوده قوم لوط نسبت به مهمانان آن پیامبر میباشد [قمر 37 (54:37) ]. معنای مراوده در کلیه این آیات، تلاشی توأم با ظرافت و لطائفالحیل برای تسلیم اراده دیگری میباشد. ممکن است این تلاش در زمینه غرایز جنسی و روابط زن و مرد باشد، یا در زمینه حسادت و رقابت [همچون مراوده برادران یوسف برای فریب پدر و بردن یوسف به همراه خود] و یا در زمینه اصلاح نفوس و تغییر آرمان کسانی از زندگی دنیایی به زندگی جاوید آخرت. فرمانی که به پیامبر اکرم داده شده چنین شیوهای است تا با نهایت ملایمت و مدارا و مهر و محبت کافران را مهلت داده و به سوی خالقشان جذب نماید.
همچنان که برای جذب منافقان خداوند به رسول خود فرمود: به آنان سخن رسایی بگو که در عمق جانشان بنشیند. [نساء 63 (4:63) - ... وَقُلْ لَهُمْ فِی أَنْفُسِهِمْ قَوْلاً بَلِیغًا].
نبرد عشق را جز عشق دیگر
چرا یاری نجویی زو نکوتر