إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ
بی شک بدترین جنبندگان در نزد خدا [در نظر و حکم او] اشخاص کر و گنگی هستند که اندیشه نمیکنند.32
32- یعقلون فعل است و دلالت بر کاربرد عقل در امور میکند، بنابراین ترجمه «عاقلان» یا «اهل خرد» و خردمندان برگردان رسایی نیست. در ضمن معنای «عقل» در بُعد ذهنی آن، یعنی اندیشیدن خلاصه نمیشود؛ عقل به فرمایش حضرت علی(ع) [در نامه 31 نهج البلاغه] حفظ تجربههاست. با تفکر در امور «علم» حاصل میشود و کاربرد علم [حاصل از تئوری یا تجربه عملی] تعقل نامیده میشود. پس عاقل کسی است که به علمش عمل میکند. چنین معنائی البته با فهم امروزی ما از عقل، که فرسنگها از سرچشمه فاصله گرفته، فرق دارد.