إِذْ أَنتُم بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيَا وَهُم بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَى وَالرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَلَوْ تَوَاعَدتُّمْ لَاخْتَلَفْتُمْ فِي الْمِيعَادِ وَلَكِن لِّيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا لِّيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَن بَيِّنَةٍ وَيَحْيَى مَنْ حَيَّ عَن بَيِّنَةٍ وَإِنَّ اللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ
[به یاد آورید] آنگاه که [در آوردگاه بدر] شما در ناحیه نزدیکتر [به دره، صف آرائی کرده] بودید60 و آنها در ناحیه دورتر، و کاروان [تجارتی قریش] پائینتر از شما قرار داشت، و اگر [در انتخاب میان حمله به کاروان یا مقابله با سپاه قریش] با یکدیگر قرار میگذاشتید، مسلماً درباره این قرار اختلاف میکردید، ولی [جریان امور به آنجا کشید] تا خدا آنچه را که باید صورت میگرفت انجام دهد، تا هر آنکس هلاک میشود، با دلیل روشن [=انتخاب آگاهانه] هلاک گردد، و هر کس زنده میماند، با دلیل روشن زنده بماند61 و مسلماً خدا بسیار شنوای داناست.62
60- معنای دنیا [در: عُدْوَهِ الدُّنْیَا] همان دون، یعنی پائینتر و [از نظر ارتفاع] پست تر است. عُدوه نیز به دره و کنار بیابان گفته میشود. در واقع سپاه مسلمانان بین دشمن و کاروان تجارتی او قرار داشت.
61- اصطلاح «شهید زنده»! مثال خوبی است برای این حقیقت که اصل و اساس آگاهی و بصیرت، و به اصطلاح قرآنی «بینه» [دلیل روشن] است. پس انگیزه و نیت شخص از شرکت در جهاد نقش اصلی را ایفا میکند، نه الزاماً آرزوی کشته شدن به تیغ و تیر دشمن! که چه بسا زنده ماندن برای ادامه مبارزه و حمایت از حق اولویت داشته باشد. در آوردگاه بدر نیز خداوند مسلمانان را میان دو انتخاب قرار داد؛ 1- دستیابی آسان به کاروان تجارتی غیر مسلح و سود مادّی سرشار، 2- درگیری با سپاهی مجهز و مسلط با نفراتی سه برابر و خطر را به جان خریدن، و البته به هوای سود و سعادت ابدی. در جبهه دشمن نیز اختلاف نظر و نیت وجود داشت، آنها نیز تصمیم به درگیری گرفتند، اما با هدفی متفاوت.
62- اشاره به سمیع و علیم بودن آفریدگار در چنان موقعیتی، نشان دهنده ارتباط دو سویه خلق و خالق و حضور خداوند در صحنه است.