وَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مَّا أَلَّفْتَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَيْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
و میان دلهای آنها [=همین قبایل متخاصم و غارتگر] الفتی پدید آورد که اگر تمام آنچه را که در زمین است خرج میکردی نمیتوانستی میان دلهایشان الفت برقرار کنی، اما خدا [به نیروی ایمان] میان آنان الفت پدید آورد،91 بیگمان او شکست ناپذیر محکم کاری است.
91- اُلفت و تألیف و ائتلاف و... از ریشه «اِلْف» و مصدر اُلفت [همدلی]، پیوستن و جمع شدن اجزاء و آحادی از کلمات یا آدمیان و... با میل و رغبت در کنار هم است. مثل تألیف کتاب [از کلمات] و تألیف قلوب [توبه 60 (9:60) ]. تألیف ابرها [با پیوستن ذرات رطوبت به یکدیگر- نور 43 (24:43) ].
سوره آلعمران [آیه 103 (3:103) ] به مسلمانان یادآور میشود که شما در روزگار جاهلیت دشمنان یکدیگر بودید و به نعمت خدائی بود که میان دلهاتان پیوند پدید آمد. در آغاز سوره قریش نیز عامل پیوند میان قبیله قریش را با وجود کوچ زمستانی و تابستانی، پرستش ربّ خانه کعبه شمرده است [لِإِیلَافِ قُرَیْشٍ إِیلَافِهِمْ رِحْلَهَ الشِّتَاءِ وَالصَّیْفِ فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَیْتِ].
تأکید بر صلح و آشتی در آیات 60 و 61، حتی با احتمال خدعه دشمن، نشان میدهد محال است با جنگ و خونریزی صلحی پایدار برقرار کرد. آیه 63 این نمونه و مثال تاریخی را مطرح میسازد که چگونه قبایل غارتگر و جاهلی که قرنها بر طبل جنگ میزدند، با اکسیر حیات بخش ایمان با یکدیگر متحد شدند و توانستند در عرض 50 سال تمدنی در جهان برپا کنند که تا 5 قرن در علم و فرهنگ سرآمد جهانیان بود.