لَّـوْلَا كِتَابٌ مِّنَ اللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمْ فِيمَا أَخَذْتُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ
اگر نبود قانونی [=موهبت اختیار و عمری مهلت به آدمی برای امتحان] که از سوی پروردگارت [بر قانون علت و معلولی و بازتاب فوری عواقب اعمال سوء] پیشی گرفته،99 در آنچه [از اسیران که به نیت منافع دنیائی] گرفتید عذابی بزرگ دامنگیرتان میشد.100
99- سراسر جهان را نظمی فرا گرفته که کوچکترین خلاف قانون را برنمیتابد و بیدرنگ آن را دفع و طرد میکند، به استثنای عالم انسانها که به دلیل موهبت اختیار و مهلت و مدتی که خداوند به این وجود عنایت کرده، عکسالعمل و بازتاب رفتار منفی او تا روز قیامت به تعویق میافتد. این مکانیسم را قرآن در آیات متعددی، «کلمه پیشی گرفته» [کلمه سبقت من ربک]، یا کلمه جداکننده [کلمه الفصل] نامیده است [یونس 19 (10:19) ، هود 110 (11:110) ، طه 129 (20:129) ، فصلت 45 (41:45) ، شوری 14 (42:14) و 21 (42:21) ].
100- اسیر کردن انسانی که خدا او را آزاد آفریده، به نیت کسب منافع دنیائی، آنقدر نزد خدا عظیم است که جز برای دفاع از جان، آنهم فقط در جنگ، مجاز نیست، پس اسیر کردن تنها پس از غلبه کامل بر دشمن برای مبادله اسراء، آزاد کردن از موضع قدرت یا فدیه گرفتن مجاز است.