لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ
که انسان را در بهترین [ساختار و] استعداد برپایی [=بالا و برتر آمدن و رشد و کمال] آفریدیم4
4 - از آنجایی که معمولأ میان سوگندهای ابتدای هر سوره با جواب آن رابطهای برقرار است، درباره سوگندهای سوره «تین» نیز میتوان از نتیجه «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیم» برای فهم مقصودِ سوگندهای آن استفاده کرد. کلمه «تقویم» که از ریشه «قیام» است، زمینه و استعدادهایی را در نهاد انسان نشان میدهد که میتواند موجب برپایی و ایستایی [قیام] او در جهت رشد و کمال گردد، به طوری که هیچیک از مخلوقات عالم چنین استعداد و آمادگی را ندارند.
آنچه از این چهار سوگند در ارتباط با جواب [لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیم] نتیجه میگیریم، رشد و شکوفایی استعدادهای بالقوه انسان و برآمدن شاخسارهای شاداب و استوار آن و قائم گشتن ساقه اصلی ایمان در سختترین شرایط و با حداقل امکانات می باشد.
سوگند به دو درخت «تین» و «زیتون» و به دو سرزمین «طور سینین» و «بلد الامین»، و ارتباط درخت با زمین، و زمین با انسان، آخرین آیه سوره فتح را تداعی میکند که رشد یافتگان در بستر «بلد امین» [محمد(ص) و مؤمنین همراه او] را همچون رشد یافتگان در بستر طور سینا [مؤمنین راستین به موسی و عیسی علیهم السلام] به گیاه برومندی که بوته خویش از زمین خارج کرده و پس از استواری و سطبری بر ساقه خود استوار ساخته تشبیه مینماید: «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ...ذَٰلِکَ مَثَلُهُمْ فِی التَّوْرَاهِ وَمَثَلُهُمْ فِی الْإِنْجِیلِ کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِ...» [فتح 29 (48:29) ].