6 - کلیّت قطعی «ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِین»، با آ یه بعد «إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ...» استثناء زده می‌شود. چنین استثنایی را در سوره «عصر» نیز با جمله «إِلاَّ الَّذِین» ملاحظه می‌نماییم: «وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ» ‏که با عنصری از «زمان»، به سرنوشت زیانبار «انسان» تأکید می‌نماید و در سوره تین با ذکر «مکان» [وَطُورِ سِینِینَ وَهَٰذَا الْبَلَدِ الْأَمِینِ] به آفرینش «انسان» در بهترین تقویم تصریح می‌نماید.
‏«مکان» پرورش آدمی، «شاهد»ی است بر امکانات و زمینه‌های متنوع رشد انسانی که در «احسن تقویم» آفریده شده است و «زمانی» که بر او می‌گذرد «شاهد»ی است بر خسران عمومی انسانها در بهره‌وری و شکر این امکانات و نعمات.
‏دو آیه فوق را، که یکی بر استعداد رشد و قیام و دیگری بر خسران انسان تأکید می‌کند، آیه چهارم سوره «بلد» تکمیل می‌نماید که بر آفرینش انسان در متن سختی تأکید دارد. به جز این سه آیه، هیچ آیه دیگری در قرآن وجود ندارد که شرایط محیط بر انسان را [با حرف اضافه فی] نشان دهد. ذیلا این سه مورد را در کنار هم مورد مقایسه قرار می‌دهیم:
[سوره بلد]: «لَا أُقْسِمُ بِهَٰذَا الْبَلَدِ... لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِی کَبَدٍ»
[سوره تین]: «وَطُورِ سِینِینَ وَهَٰذَا الْبَلَدِ الْأَمِینِ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ»
[سوره عصر]: «وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ»
به این ترتیب به سه حقیقت در آفرینش انسان اشاره شده است:
1- انسان در بهترین تقویم آفریده شده است تا در جهت رشد و کمال وجودی خویش قیام نماید.
2- قیام انسان جز در متن سختی و دشواری امکان‌پذیر نیست.
3 - انسان اگر در سختی‌ها خود را برتر نیاورد و ایستادگی و قیام نکند، قطعاً زیانکار خواهد شد.