وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا

و بارهای گران [=مواد سنگین درونی] خود را خارج سازد،2

2 - بارهای گران ظاهراً همان خمیر مذابی است که در شرایط عادی پوسته جامد زمین، سرپوشی برای فوران آن محسوب می‌شود. با لرزش شدید این پوسته و پاره شدن آن، راه خروج این مواد گشوده می‌گردد. علاوه بر زلزله عظیم، عوامل دیگری در خروج مواد مذاب و تخلیه زمین در قرآن برشمرده شده است. از جمله:
الف] کشیده شدن و امتداد یافتن پوسته جامد زمین: انشقاق 3 (84:3) - «وَإِذَا الْأَرْضُ مُدَّتْ وَأَلْقَتْ مَا فِیهَا وَتَخَلَّت» [روزی که زمین کشیده شود و هرآنچه در آن است برون ریزد و تخلیه شود].
ب] برکنده و برداشته شدن پوسته: حاقه 14 (69:14) - «وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُکَّتَا دَکَّهً وَاحِدَهً» [وقتی ناگهان در صور دمیده شود، زمین و کوهها از جا کنده و برداشته و با یک ضربه متلاشی می‌شوند].
ج] صاف شدن سطح زمین: طه 105 (20:105) تا 107- «وَیَسْأَلُونَکَ عَنِ الْجِبَالِ فَقُلْ یَنْسِفُهَا رَبِّی نَسْفًا فَیَذَرُهَا قَاعًا صَفْصَفًا لا تَرَىٰ فِیهَا عِوَجًا وَلا أَمْتًا» [از تو درباره کوهها می‌پرسند، بگو پروردگارم آنها را از ریشه برمی‌کند و زمین را همچون صحرا صافِ صاف می‌گرداند به گونه‌ای که هیچ پست و بلندی در آن نمی‌بینی].