خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
از اموالشان صدقهای که پاکشان کنی 137 و رشدشان دهی بگیر 138 [=درخواست زکاتشان را بپذیر] و بر آنان توجه [توأم با مهر و محبّت] کن، که توجه تو [با دعای خیر] مایه آرامش آنهاست و خداوند بسیار شنوای داناست.
137- برحسب گزارشات تاریخی، ظاهراً این عده میخواستند به جبران تخلفی که در امتناع از جهاد کرده بودند، از اموال خود به بیتالمال صدقه بپردازند، اما پیامبر(ص) چون تا آن زمان دستوری برای گرفتن صدقات نداشت، از پذیرش آن امتناع میکرد. این آیه جوازی است بر پذیرش پیشنهادی که گذشته آنان را پاک میکرد و رشدشان میداد. اگر معنای «خُذْ» گرفتن آمرانه و اجباری بود، معنا نداشت بگوید: به آنها توجه با مهر و محبت کن، کسی که به زور از مردم مالیات میگیرد، دعائی برای آنها نمیکند!
138- زکات، انفاق خالصانهای است که موجب تزکیه نفس از آلودگیهای دنیاپرستی میشود. مفهوم رشد و نمو سالم در این کلمه آشکار است. وقتی دانه نهفته زیر خاک را از مواد زائد پاک کردیم، جوانه میزند و بالنده و بارور میشود. انفاق از اموال و دارائیها نیز همین نقش را ایفا میکند. این اصطلاح معروفی است که با زکات اموال خود را پاک کنید، اما قرآن میگوید با زکات «خود» را پاک کنید و رشد و نمو دهید!