يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
ای کسانی که ایمان آوردهاید، [بدانید و آگاه باشید که] بسیاری از احبار و رُهبان [=علما و روحانیون دین یهود و نصارا] اموال مردم را به ناحق میخورند 39 و [آنها را] از راه خدا باز میدارند [و متولیان دنیاپرست نه قابل اعتمادند و نه راهبر مردم به سوی خدا، بلکه با سلب آزادی و حق انتخاب و تحمیل ساختههای ذهنی خود به نام دین، بزرگترین مانع دینداری محسوب میشوند] 40 و آنهائی که طلا و نقره میاندوزند [=ثروتهای افسانهای جمع میکنند] و آن را در راه خدا خرج نمیکنند، به عذابی دردناک خبردارشان کن.41
39- لام تأکید بر سر «لَیَأْکُلُونَ» نشان میدهد سوء استفاده متولیان مذهبی از اعتماد تودههای مردم، و استثمار آنان، تا چه حدّ جدی و هشدار دهنده است.
40- ذکر چنین ویژگیهائی از روحانیت شرایع پیشین، که نه قلیلی، بلکه کثیری از آنها را شامل میشود، نه به قصد بدگوئی و مذمّت آنان، بلکه [با خطاب: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ] هشداری به همه مسلمانان است تا حواسشان جمع باشد و فریب روحانی نمایان دنیا پرست را، که جز به ثروت و قدرت نمیاندیشند، نخورند، همانهائی که با خرافات و جهل و جاه طلبی و جورشان بزرگترین سدّ و مانع دینداری هستند و مردم را از دین خدا فراری میدهند. این آیه شامل دو هشدار است: 1- اموالتان را به هر متولی مذهبی نااهلی نسپارید، 2- دل و دینتان را جز به خدا و رسولش [کتاب و سنّت] به هیچ روحانی نمائی نسپارید.
41- واو «وَالَّذِینَ»، که حائلی میان دو بخش سوره به وجود آورده، گویا در مقام معرفی ثروت اندوزانی است که با فساد دستگاه حاکمه و روحانیت دنیاطلب پدید میآیند، وگرنه در جوامعی که قانون و حساب و کتاب در کار باشد، چنین طبقاتی کمتر امکان چپاول پیدا میکنند.