لَوْ يَجِدُونَ مَلْجَأً أَوْ مَغَارَاتٍ أَوْ مُدَّخَلًا لَّوَلَّوْا إِلَيْهِ وَهُمْ يَجْمَحُونَ
اگر پناهگاه یا غارهائی 68 یا راه گریزی بیابند، 69 [به پیامبر پشت کرده و] با شوق و شتاب به آن روی میآورند.70
68- «مَغَارَاتٍ» جمع مغاره [غار] است. جمع آمدن این کلمه شاید به این دلیل باشد که اغلب غارها [مثل غار حراء و غار ثور] کوتاهاند و فقط جنبه سرپناه در برابر آفتاب و باران را دارند، تنها غاری میتواند مناسب برای فرار باشد که به غارها و شعبات دیگر متصل گردد [والله اعلم].
69- «مُدَّخَل» از ریشه «دَخَلَ»، در باب افتعال [ادّخال]، گریزگاهی را تصویر میکند که با تلاش و سختی باید به آن وارد شد.
70- «یَجْمَحُونَ» از ریشه «جَمَحَ»، به شتاب و شوق رفتن، همچون اسبی که افسار از راکبش ربوده باشد، میباشد.