الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ
کسانی که به مؤمنان صدقه دهنده 104 با میل و رغبت [در مخارج جهادی] و نیز به کسانی که چیزی جز تلاش خود [=مایه گذاشتن از توان و جان خویش] ندارند، طعنه میزنند، 105 خدا تمسخرشان [را تلافی] میکند و عذابی دردناک [در انتظار] دارند.
104- «مُطَّوِّعِینَ»، مؤمنان مشتاقی بودند که با میل و رغبت و به امید رضایت ربّ برای تدارک مالی جهاد انفاق میکردند، گروه دیگر مستمندان فقیری بودند که حداقلی را که داشتند میدادند و با جِدّ و جهد در این امر مشارکت میکردند، اما منافقین با خردهگیری، داوطلبان را به ریاکاری و مستمندان را به تنگدستی و بیچارگی طعنه میزدند. تَطوّع از ریشه طوع [میل و رغبت]، در باب تفعّل، دلالت بر انجام کاری سخت با میل و رغبت، و تلقین آسان بودن آن بر نفس خود میکند. تطوّع 4 بار در قرآن تکرار شده که زمینههای داوطلبی را بهتر نشان میدهد؛ یکی تحمل با میل و رغبت روزه رمضان است [ بقره 184 (2:184) - ...فَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْرًا فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ...]، دوم سفر حج و مناسک آن است [بقره 158 (2:158) - ...وَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْرًا فَإِنَّ اللهَ شَاکِرٌ عَلِیمٌ]، مورد سوم همین آیه 79 درباره داوطلبان کمکهای مالی برای تأمین خدمات جهاد است، و بالاخره چهارمین مورد، آسان جلوه دادن سختترین کار شیطانی بر خود و راضی کردن نفس خویش برای انجام آن است؛ کاری که قابیل با کشتن برادر بیگناهش بر خود هموار کرد [مائده 30 (5:30) - فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِیهِ...].
105- «یَلْمِزُونَ» از «لَمَزَ»، خرده گیری و عیبجوئی است، بنی آدم اعضای یک پیکرند، بنابراین عیبجوئی دیگران، نادیده گرفتن این پیکر واحد و غفلت از معایب خود است. این واژه 4 بار در قرآن تکرار شده که 2 بار آن در همین سوره [آیات 58 و 79] و دو مورد دیگر؛ حجرات 11- «...وَلا تَلْمِزُوا أَنْفُسَکُمْ وَلا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ...»، و سوره همزه 1- «وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَهٍ لُمَزَهٍ» میباشد.